TİP'li Can Atalay'ın milletvekilliği düşürüldü, Meclis'te gerginlik yaşandı

Atalay, 25 Nisan 2022'de tutuklanarak cezaevine gönderilmişti. 14 Mayıs 2023'te yapılan genel seçimlerde Hatay'dan milletvekili seçilmesine rağmen, tutukluluğu nedeniyle milletvekilliği yemini edemedi.

Atalay hakkında, "örgüt üyeliği" suçlamasıyla açılan davada, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 15 Aralık 2022'de 11 yıl 8 ay hapis cezası verdi. Atalay'ın avukatları, bu karara itiraz etti.

Anayasa Mahkemesi (AYM), 12 Ekim 2023'te verdiği kararda, Atalay'ın "seçilme hakkı" ve "kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı"nın ihlal edildiğine hükmetti. AYM, Atalay'ın tahliyesini de kararlaştırdı.

Ancak İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM'nin kararını uygulamadı ve Atalay'ın tutukluluk halinin devamına hükmetti.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, AYM'nin verdiği ikinci ihlal kararının hukuki değeri olmadığını belirterek, Anayasa Mahkemesi'nin kararına uymadı. Daire, Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesine karar verdi.

Karar Meclis'te tartışmalara neden oldu

Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin kararı, TBMM Genel Kurulu'nda okundu. Kararın okunmasıyla birlikte Meclis'te tansiyon yükseldi. Bazı milletvekilleri kürsünün etrafını sardı. Kürsüye Anayasa kitapçığı fırlatıldığı görüldü.

TİP Grup Başkanvekili Ahmet Şık, kararı "seçilmişlerin gaspı" olarak nitelendirdi. Şık, "Bu karar, Türkiye demokrasisine ve hukukuna vurulmuş bir darbedir" dedi.

AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal ise kararı savunarak, "Bu karar, hukukun üstünlüğünün tecellisidir" ifadelerini kullandı.

Anayasa Mahkemesi kararına uyulmamasına tepki

AYM'nin kararına uyulmaması, hukuk çevrelerinde de tepkilere neden oldu.

Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan, kararı "hukuksuzluk" olarak nitelendirdi. Sağkan, "Bu karar, Anayasa'nın ve hukukun açıkça ihlal edilmesidir" dedi.

Hukukçular Derneği Başkanı Avukat Uğur Poyraz da kararı "demokratik hukuk devleti ilkesine aykırı" olarak değerlendirdi. Poyraz, "Bu karar, Türkiye'nin demokrasi karnesini karaladı" dedi.

Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi, Türkiye'de hukuk ve demokrasi tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Karar, AYM'nin verdiği kararların bağlayıcı olmadığının bir göstergesi olarak yorumlandı.